تصویرسازی در آواز بخش دوم
سلام
اگه یادتون باشه یکبار راجع به تصویرسازی در آواز صحبت کردم
و مثالهایی از کارهای استاد شجریان آوردم
لینک بخش اول مبحث تصویرسازی در آواز
خودم شخصا وقتی آواز گوش میدم به این نکته ها خیلی توجه میکنم
و مثالهای زیادی میشه از این دست، زد ولی وقتی میخوام این مثالها رو کنار هم بذارم
یادم میره کجا و در کدام آواز بوده.
به همین خاطر در حال حاضر فقط پنج نمونه را برای شما مثال میزنم.
نمونه های صوتی طبق شماره مرتب شده اند
1. کلاس درس استاد شجریان به بیژن کامکار (دهه شصت)
بسا نفس که فرو رفت و برنیامد کام
اگه خوب دقت کنید شجریان به بیژن کامکار میگه: نفس به سختی میره
در اینجا شعر بر طاقت فرسا شدن نفس کشیدن (نفس فرو رفت و . . .) تاکید میکند
استاد شجریان روی نفس و فرو دو تکه تحریر منقطع میگذاره که کمی کار رو بر کلام سخت کنه
در آخر مصرع (بر نیامد کام) کام دست نیافتنی تصور شده.
در نتیجه شجریان کام رو با تحریرهای گردشی کمی پیچ و تاب میده
تا این دست نیافتنی بودن (کام) رو به تصویر بکشه.
2. همان کلاس درس.باز هم با بیژن کامکار
به سالها شب وصلی گر اتفاق افتد شفق برون نشده صبح میکند آغاز
استاد شجریان مصرع اول رو دو بار تکرار میکنه
در خوانش دونم مصرع اول کشش خاصی به کلمه (سالها) داده میشه که خود استاد هم ذکر میکنه که : ((کشش سالها یعنی سالهای زیاد))
در مقابل (شب وصلی) که در شعر منظور از مدت زمان کوتاه می باشد
در نتیجه بسیار کوتاه و مختصر خوانده می شود.
3. سومین مثال از محسن نامجو ست. ترانه زلف بر باد مده
آواز نیست ولی واقعا خیلی زیبا تصویرسازی رو بر روی غزل حافظ به نمایش گذاشته
رحم کن بر من مسکین و به فریادم رس تا به خاک در آصف نرسد فریادم
حافظ از جور تو حاشا که بگرداند روی من از آن روز که در بند تو ام آزادم
نامجو در مصرع اول (رحم کن بر من مسکین) صدای خودش رو مسکینانه و دریوزه نشان میده
که شنونده خیلی راحت میتونه حال خواننده رو درک کنه و از اون تصویری داشته باشه
همین حالت رو تا مصرع سوم هم ادامه میده تا مصرع چهارم
(من از آن روز که در بند تو ام آزادم) اینجا صدای خودش رو رها میکنه و آزادی رو میشه به راحتی در صدای نامجو احساس کرد.
4. مثال چهارم شاهکاری ست از استاد غلامحسین بنان
آواز اصفهان قبل از تصنیف تابهار دلنشین
آوازی که من عاشقشم
جز من و او دیگری هم بود اما ای دریغ آگه از درد دلم زان عشق جان فرسا نبود
به کلمه (فرسا) دقت کنید.زان عشق جان فرسا . . .
صدای استاد بنان در هنگام ادای کلمه ی (فرسا) با چهار تحریر یا غلت
بر روی هجای الف (فرسا) رفته رفته فرسایش پیدا میکنه.
در حقیقت استاد بنان جان فرسا بودن عشق رو با صدای خودش به تصویر میکشه.
الهی فدای تحریرهات روی هجای الف بشم استاد بنان. بخدا عاشقشم
5. باز هم استاد شجریان
آواز آلبوم سخت عشق
سعدی ز کمند خوب رویان تا جان داری نمیتوان جست
ابتدا استاد شجریان کلمه (سعدی) رو با تاکید ندایی بیان میکنه. به تکرار (جان داری) توجه کنید.تاکیید زیاد بر ناتوانی در برابر (کمند خوب رویان)
بار دوم (سعدی . . .) به شیوه ای بیان میشه که گویی خواننده قصد نصیحت کردن سعدی رو داره.
تا جان داری. دقت کنید این بار بین کلمه ی (جان) و (داری) فاصله میندازه. این خودش نکته ی جالبیه. تاکید بر اینکه برای جستن باید این جان رو یه کاریش کرد (حذفش کرد، بیخیالش شد)
اگر شما هم مثالهایی این چنینی از تصویرسازی در آواز دارید، میتونید با توضیح اون رو برای من
به ایمیلم Kasra.vahidi@gmail.com ارسال کنید
تا در نوبت های بعدی به آنها هم بپردازیم.
نمونه ها را دانلود کنید
لینک کمکی دانلود کنید